علی رضا کرباسی؛ استاد اقتصاد دانشگاه فردوسی مشهد در گفتگو با ایبنا با بیان اینکه نرخ ارز از دو مؤلفه تاثیر میپذیرد، گفت: اول خبرها و تحولات خارجی و دومی شرایط و خبرهای داخل کشور است و هر کدام از این مؤلفهها به دو بخش اقتصادی – فرهنگی و مؤلفههای سیاسی تقسیم میشود.
وی افزود: نرخ ارز در طی یک سال گذشته حدود ۲۰ درصد رشد داشته و این مقدار رشد کاملاً طبیعی است، چون رشد حدود ۲۰ درصدی نرخ ارز بر گرفته از بنیانهای اقتصاد ایران است. وقتی که تصمیم داریم نرخ ارز را به قیمتهای واقعی حساب کنیم، باید نرخ تورم داخلی را به محاسبات اضافه کنیم، چون افزایش نرخ تورم منجر به افزایش نرخ ارز میشود.
کرباسی ادامه داد: زمانی که التهابهای سیاسی به اوج خود رسید و حوادثی مانند بمبگذاری کرمان، حمله اسرائیل به سفارت ایران، حمله موشکی ایران به خاک اسرائیل، جنگ غزه و اسرائیل، صدور قطعنامه ضدایرانی در شورای حکام آژانس بینالمللی انرژی اتمی، شهادت آقای رئیسی و... روی داد، برخیها صحبت از افزایش نرخ ارز به دلیل تشدید بحرانهای سیاسی میکردند، اما در عمل دیدیم که تنها در لحظه وقوع حوادث نرخ ارز روند صعودی را طی میکرد و با گذشت زمان التهابهای سیاسی فروکش میکرد و نرخ ارز به قیمتهای قبلی خود بازمی گشت. چون بیشترین عاملی که نرخ ارز از آن تاثیر میپذیرد، شرایط اقتصادی است. به عبارت دیگر نرخ ارز کمتر از شرایط سیاسی کشور تاثیر میپذیرد.
استاد اقتصاد مطرح کرد: بنابراین تاثیر شرایط سیاسی بر بازار ارز بسیار کمتر از مؤلفههای اقتصادی است. در این شرایط بخش اصلی تورم داخلی بر بازار ارز تاثیر میگذارد. این موضوع موجب شده شوکهایی که بر بازار ارز و سایر بازارها وارد میشود موقتی بوده و نرخ ارز بعد از مدت کوتاهی به قیمتهای بنیادی خودش و یا به قیمتهای تعادلی قبلی باز گردد.
وی با اشاره به این که نرخ رشد نقدینگی از ۴۰ درصد به ۲۵ درصد و نرخ رشد پایه پولی نیز از ۴۵ درصد به ۲۱ درصد ریزش کرده است، گفت: اگر کاهش پایه پولی هم زمان با رشد تولید باشد به رشد اقتصاد کشور کمک میکند، همچنین موجب میشود تورم با نرخهای پایینتر را تجربه کنیم و زمانی که نرخ تورم کاهنده باشد، نرخ ارز نیز به تبع تورم در سراشیبی قرار میگیرد و در این زمان است که نرخ ارز را بهتر میتوان کنترل کرد.
کرباسی بیان کرد: اگر رشد نقدینگی کاهنده باشد، اما تولید ثبات باشد، کاهش نرخ رشد نقدینگی منجر به کاهش رشد نرخ تورم خواهد شد و زمانی که رشد نرخ تورم کاهش یابد، نرخ ارز نیز کاهش مییابد.
وی در پایان سخنان خود اظهار داشت: اگر در زمانیهایی که نرخ رشد نقدینگی و نرخ رشد پایه پولی کاهش مییابد بتوانیم تولید و اقتصاد را تقویت کنیم، یعنی شرکتها کالاهای بیشتری تولید و صادرات کنند و یا نفت بیشتری را صادر کنیم و یا ساخت و ساز مسکن افزایش یابد و در نهایت تولیدات و صادرات محصولات کشاورزی را افزایش دهیم، منجر به کاهش شدید تورم خواهد شد، به طوری که میتوانیم انتظار داشته باشیم نرخ تورم حتی به یک و یا دو درصد سقوط کند. البته همه این موارد در یک فرایند بلند مدت محقق خواهد شد.